Sosyal medya platformlarının çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri giderek daha fazla tartışılırken, devletler bu konuda harekete geçmeye başladı. İstanbul Medipol Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya ve İletişim Bölüm Başkanı Doç. Dr. Başak Gezmen, sosyal medyanın çocuklar üzerindeki potansiyel zararlarını azaltmak amacıyla çeşitli kısıtlayıcı önlemlerin alındığını belirtiyor. Peki, bu önlemler neler ve sosyal medya gerçekten çocuklar için bu kadar tehlikeli mi?
Sosyal Medyanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri
Sosyal medyanın çocuklar üzerindeki etkileri karmaşık ve çok yönlüdür. Bir yandan, çocukların iletişim kurma, bilgi edinme ve yaratıcılıklarını geliştirme fırsatları sunarken, diğer yandan bağımlılık, siber zorbalık, düşük özgüven ve gerçeklik algısının bozulması gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Doç. Dr. Başak Gezmen'e göre, sosyal medya platformlarının algoritmaları, çocukları sürekli olarak ekran başında tutmaya yönelik tasarlanmıştır. Bu durum, çocukların fiziksel aktivitelerden uzaklaşmasına, uyku düzenlerinin bozulmasına ve dikkat eksikliği gibi sorunlara neden olabilir.
- Bağımlılık: Sosyal medya platformları, dopamin salgısını tetikleyerek bağımlılık yaratabilir.
- Siber Zorbalık: Çocuklar, sosyal medyada akran zorbalığına maruz kalabilirler.
- Düşük Özgüven: Mükemmeliyetçi sosyal medya paylaşımları, çocukların özgüvenini olumsuz etkileyebilir.
- Gerçeklik Algısının Bozulması: Sosyal medyada sunulan idealize edilmiş hayatlar, çocukların gerçeklikle bağını koparabilir.
Devletlerin Aldığı Kısıtlayıcı Önlemler
Çocukların sosyal medyanın olumsuz etkilerinden korunması amacıyla devletler çeşitli kısıtlayıcı önlemler almaktadır. Bu önlemler arasında yaş sınırlamaları, ebeveyn kontrolleri, içerik denetimi ve farkındalık kampanyaları yer almaktadır. Örneğin, bazı ülkelerde sosyal medya platformlarına üye olmak için 13 yaş sınırı bulunmaktadır. Ebeveyn kontrolleri sayesinde, ebeveynler çocuklarının sosyal medya kullanımını takip edebilir ve sınırlayabilirler. İçerik denetimi, zararlı içeriklerin filtrelenmesini ve kaldırılmasını amaçlar. Farkındalık kampanyaları ise, çocukları ve ebeveynleri sosyal medyanın potansiyel riskleri konusunda bilinçlendirmeyi hedefler.
Sosyal Medya Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sosyal medya tamamen kötü değildir. Ancak, çocukların sosyal medyayı bilinçli ve kontrollü bir şekilde kullanmaları önemlidir. Ebeveynlerin çocuklarıyla sosyal medya kullanımı hakkında açık iletişim kurmaları, onlara rehberlik etmeleri ve sınır koymaları gerekmektedir. Çocukların ekran başında geçirdikleri süreyi sınırlamak, fiziksel aktivitelerle ve sosyal etkileşimlerle dengelemek önemlidir. Ayrıca, çocukların siber zorbalıkla karşılaştıklarında nasıl başa çıkacakları konusunda eğitilmeleri ve güvendikleri bir yetişkine başvurmaları teşvik edilmelidir.
Sosyal medyanın çocuklar üzerindeki etkileri konusunda farkındalık yaratmak ve gerekli önlemleri almak, sağlıklı bir nesil yetiştirmek için hayati önem taşımaktadır. Devletlerin, ebeveynlerin ve eğitimcilerin işbirliği içinde çalışarak, çocukların sosyal medyayı güvenli ve bilinçli bir şekilde kullanmalarını sağlamaları gerekmektedir. Aksi takdirde, sosyal medyanın çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri kalıcı hasarlara yol açabilir.